පැරණි හා නූතන කෙටිකතා සාහිත්‍ය

සිංහල නවකතාවෙන් පසු නිර්මාණ සාහිත්‍යයට අලුතින්ම එකතු වූ අංගයක් ලෙස කෙටිකතාව හඳුන්වා දිය හැකිය.පූර්වකාලීනව ලඝු කතා, අමුතු කතා, විනෝදාස්වාද කතා වැනි විවිධ කෙටිකතා බිහි වුනද ඒවා හුදෙක් විනෝදාස්වාදය උදෙසා පමණක් ලියූ ඒවා වේ.ජෝසප් බර්ග් එසන්වීන් නම් විචාරකයාට අනුව කෙටි කතාවක අන්තර්ගත වියයුතු මූලික ලක්ෂණ හතක් ගැන ඔහු විස්තර කරයි.

1.එක් ප්‍රබල සිද්ධියක්

2.එක් ප්‍රබල චරිතයක්

3. පැහැදිලි පරිකල්පනාවක්

4. කථා වින්‍යාසය

5.කතාවේ සංවිධානාත්මක බව

6. සියල්ල එකට කැටි වී තිබීම

7. කතාව එක දිගට ගලා යාම. 

මේ සියලු අංග එකට ගත් කල අපට එය කෙටි කතාවක් ලෙස සරලව පැහැදිලි කල හැකිය.එය වනාහී පූර්ණ නිගමන නොමැති අනවශ්‍ය චරිත හෝ සිද්ධි නොමැති සාමාන්‍ය කතාන්දරයක මෙන් උපදෙස් නොමැති එක් සංක්ෂිප්ත කතන්දරයක් විය යුතුය.මාර්ටින් වික්‍රමසිංහ , කේ.ජයතිලක, ඩබ්.ඒ සිල්වා, ආදී නොයෙකුත් කතා කරුවන්ගේ කෙටිකතා තුළ මෙම ලක්ෂණ එකක් හෝ කිහිපයක් සියුම්ව විමසා බැලීමේදී අපට හහඳුනාගත හැකිය.එවැනි සාහිත්‍ය රසයෙන් අනූන කෙටිකතා පාඨකයා තුළ රසභාව ජනිත කරවන්නට සමත් විය..

නමුත් වර්තමානය වන විට විවිධ සමාජ මාධ්‍යන්ගේ දියුණුවත් සමඟ තවත් කෙටිකතා රැල්ලක් වර්තමානය වන විට නිර්මාණය වෙමින් පවතී.ඒවා හුදෙක් වාණිජකරණයට ලක් වූ ඒවා යයි විටෙක හැඟේ.21 වන සියවසේ ඇතැම් නූතන කෙටිතාකරුවන් තවකෙකු අනුකරණය කරගනිමින් විවිධ අරමුණු තකා මේ කෙටිකතාකරණය සිදු කෙරේ..නමුත් මේවා තුළින් පාඨකයාට නිවැරැදි සාහිත්‍ය රසයක් ලැබෙන්නෙදැයි ගැටලු සහගතය. බොහෝ අවස්ථාවල ඔවුන් වස්තු විෂය කරගනු ලබන්නේ මූලික වශයෙන් ලිංගිකත්වයයි.එය සිය කෙටිකතා ජනතාව අතරට ගෙන යන ඉත්තෙක් බවට පත් කරගෙන ඇත. පැරණි කෙටිකතා සාහිත්‍ය තුළ ප්‍රේමනීය හැඟීම් සිත තුළට කාවද්දා එහි අන්තටය රැගෙන ගිය ලිංගිකත්වය අද වන විට එක් අවියක්ම පමණක් කරගෙනය. මීට අමතරව දිළිඳුකම, ඉහළ පැලැන්තියේ උදවිය ගෙවන සුවපහසු ජීවන රටාව, මුදල් බලය, දේශපාලනය, පාතාලය වැනි එකම ආකාරයේ ආකෘතීන්ට අනුව ලියැවුණු කතා විශාල ප්‍රමාණයක් අපට සයිබරය තුළ දැකගත හැකිය.

නිර්මාණශීලිත්වය වර්ධනය කරගැනීම උදෙසා තාක්ෂණය අතින් දියුණු මෙවන් යුගයක එකී සමාජ මාධ්‍ය යොදාගැනීම ගැටලුවක් නොවේ.නමුදු එකම ආකෘතියක සිරවී අනෙකා අනුකරණය කරමින් අර්ථයක් රහිත කතාකරණයක නියැලීම සුදුසු වන්නේද?සියල්ලෝම කෙටිකතා රචකයෝ නොව කිහිප දෙනෙක් හෝ විචාර බුද්ධියෙන් විමසා බලන්නෝද විය යුතුය. වටිනා සාහිත්‍ය යුගයක හිමිකරුවන් වූ අප එකී කෙටිකතා සාහිත්‍ය ද මතු පරම්පරාවේ විචාරකයන්ටද බුද්ධියෙන් විමසා බැලිය හැකි අග්‍රගන්‍ය නිර්මාකරණයක් බවට පත් කිරීමේ වගකීම දරන්නෝ නොවේද.සාර්ථක යැයි හැඟෙන කෙටිකතාවක අනවශ්‍ය වචනයකුදු ඇතුළත් නොවිය යුතුය.එසේ නම් අර්ථන්විත කෙටිකතා නිර්මාණ ක්‍රියාවලියක ආරම්භය සනිටුහන් කිරීමේ කාර්‍යය අප ආරම්භ කළයුතු නොවේද?

"කිරිගරුඬ මුහුණක් සෑදීමට නම් ඒ මුහුණට අයත් නොවන සෑම කොටසක්ම කිරිගරුඬ පුවරුවෙන් ඉවත් කල යුතුයි"

                        (ඇන්ටන් චෙකෝෆ්)